Christophe Mailleux - 2021
“Plan B” - september 2016 - eerste opvoering april 2017 Rust Roest te Leest
Inhoud
Kerstmis. De familie Coucke verzamelt zich ten huize van vader Albert (65) en zijn inwonende moeder Aline (85). Albert
Coucke heeft drie kinderen: Yves (40), een onderhoudstechnicus die verschijnt in het gezelschap van zijn Braziliaanse
vriendin Lorena (38), de afwezige Henri (39) die gemigreerd is naar Amerika en waarmee de vaderband verbroken lijkt en
zijn nagekomen dochter Charlotte (28), voor wie het leven één grote speeltuin lijkt te zijn.
Het is duidelijk dat de relatie van Albert met zijn zoon Yves helemaal anders ligt dan die met dochter Charlotte: daar waar
hij Yves nog steeds puberale rebellie en opstand verwijt, hemelt hij zijn dochter op en ontneemt haar door bovenmatige
verwennerij elke vorm van zelfstandigheid. Dit smeulend vuur wordt aangewakkerd door de rijkelijk vloeiende alcohol,
waardoor oude geschiedenissen al snel terug zullen oplaaien. Alberts drang om controle te houden op de familie slaat
om naar machteloosheid en het over te laten familiebedrijf Coufer torent als een zwarte schaduw over hen heen: zal het
bedrijf deze familieleden kunnen bij elkaar houden?
“Plan B” is een toneelwerk over goede bedoelingen, geduld en een gebrek aan weerbaarheid, hoop op verandering,
misplaatst vertrouwen en de vernietigende kracht van het onuitgesprokene. Ondanks deze heftige thema’s is er door de
tragikomische vorm volop ruimte voor luchtigheid en zwarte humor.
Karakters
Albert:
zaakvoerder van meststoffenbedrijf
Aline:
weduwe, moeder van Albert
Yves:
zijn oudste zoon
Lorena:
Brazilliaanse levensgezelling van Yves
Charlotte:
dochter van Albert
Decor
Woonkamer, bij Albert thuis: zetels, bijzettafeltjes, kerstdecoratie,… Minimum drie deuren/uitgangen: keuken, hall,
eetruimte.
Aard
Avondvullend toneelspel in twee bedrijven.
Toelichting
We worden allen geacht een “Plan B” klaar te hebben, of zelfs een “Plan C” om de obstakels op onze levensweg te
omzeilen. In de context van het verhaal – waarin een “Plan B” niet exclusief voor Yves is voorbehouden, maar op alle
personages van betrekking is - zou een “Plan B” niet nodig geweest zijn indien de familieleden openlijk(er) zouden
gecommuniceerd hebben.
Yves had zijn zin in de voorzetting van het familiebedrijf duidelijker in de verf kunnen zetten in plaats van gelaten af te
wachten. Hij had zijn vader ter verantwoording kunnen roepen m.b.t. de gecreëerde verwachtingen.
Ook Albert had ongetwijfeld zijn duit in het zakje kunnen doen door de relaties met zijn kinderen toe te lichten (Charlotte
<=> Yves & Henri), de angst om zijn dochter te verliezen, zijn wens naar kleinkinderen,… Wellicht is Alberts drijfveer om
de familienaam hoog te houden toe te schrijven aan de houding van zijn moeder tijdens de oorlogsjaren en moet daarom
al wat erna volgt (pubergedrag Yves, situatie Charlotte) het daarom zo hard ontgelden?
Charlotte zou zichzelf heel wat leed bespaard hebben mits ze sneller haar problemen had geuit in plaats van een
ogenschijnlijke levensvreugde uit te dragen. Voor iemand die buitensporig veel (spontane) ondersteuning krijgt, lijkt ze
niet in staat om uit eigen beweging hulp te vragen.
Evenzo had ook Alines persoonlijke geschiedenis mogelijk meer begrip gekregen indien ze niet eenzijdig door
stilzwijgendheid werd afgedekt: extreme omstandigheden brengen nu eenmaal onverwacht gedrag voort.
Ook de contactbreuk met Henri heeft wellicht plaats gevonden in de nasleep van een slechte communicatie. De hele
familie Coucke hangt met haken en ogen aan elkaar omdat ze elkaars diepere emoties niet kennen. Het enige
buitenbeentje is Lorena, maar zij begrijpt dan ook weinig van de “gekke Belgen”.
De vele goedbedoelde gebaren, het geduld, de stille hoop op verandering worden ondermijnd door de vernietigende
kracht van het onuitgesprokene. Ondanks deze heftige thema’s is er door de tragikomische vorm volop tegengewicht in
de vorm van luchtigheid en zwarte humor. Het is dan ook ten zeerste aangeraden het ludieke element voldoende in de
spotlights te zetten.